30
Wprowadzenie do tomu pierwszego
Pytania badawcze tomu Potencjalnie istnieje wiele istotnych pytań badawczych niniejszej pracy, które ukonkretniają jej główny cel. Najważniejsze kwestie można sprowadzić do siedmiu zagadnień: 1. Pierwszym z nich, choć z pewnością nie najważniejszym, jest stopień tradycyjności i nowatorstwa rosyjskiej myśli politycznej na progu XXI wieku w obrębie geopolityki i doktryny polityki zagranicznej. Należy przecież zapytać, czy rosyjska geopolityka nowych czasów i koncepcje zachowań wobec reszty świata stanowią jedynie kolejną inkarnację starych idei dostosowanych do nieco odmiennej sytuacji, czy też nową jakość w katalogu rosyjskich doktryn. 2. Warto także podjąć choćby elementarną próbę refleksji nad realnością związku między funkcjonującymi na rynku ideowym doktrynami a oficjalnymi koncepcjami polityki zagranicznej FR i praktyką tej polityki. 3. Istotnym pytaniem jest też kwestia dalekosiężnych konsekwencji ewolucji dominujących doktryn rosyjskiej polityki zagranicznej. Często doktrynerzy, ale niestety również politycy, nie zadają sobie wystarczającego trudu, by dociec odległych w czasie konsekwencji realizacji określonej linii doktrynalnej (lub konsekwencji polityki zaniechań); co ciekawe, refleksja na ten temat niekoniecznie jest obecna w literaturze politologicznej. 4. Analogicznie, interesują nas ponadto dalekosiężne cele, do których prowadzi ewolucja oficjalnej doktryny państwowej Rosji, o ile da się je wyraziście wywnioskować. 5. Inną istotną kwestią jest pytanie o to, których partnerów należy uznać za realnie najbliższych Federacji Rosyjskiej i jakie jest uwarunkowanie tego związku. 6. W analogii do poprzedniego zagadnienia trzeba także zapytać, które podmioty w świetle doktryny i praktyki rosyjskiej polityki zagranicznej należy uważać za najodleglejsze. Dyplomatyczna retoryka w zasadzie nigdy nie eksplikuje przekonania o marginesowym znaczeniu takiego czy innego partnera, ale hierarchia zaangażowania jest faktem i w przypadku Rosji warto ją odsłonić. 7. Ostatecznie warto również rozważyć, jaką funkcję spełniają owe podmioty (zarówno najbliższe, jak i najdalsze) w systemie celów rosyjskiej polityki. Chodzi m.in. o to, by poddać refleksji mentalną mapę rosyjskich priorytetów.
