74
Czynniki wewnętrzne i zewnętrzne kształtowania koncepcji rosyjskiej polityki...
Kontestacja takiego stanu rzeczy przejawiała się niejednokrotnie w stosunkowo tolerancyjnym rosyjskim społeczeństwie. Najbardziej spektakularne zamieszki na tle etnicznym nastąpiły w karelskiej Kondopodze we wrześniu 2006 roku i w Moskwie w grudniu 2010 po zabiciu kibica klubu Spartak Moskwa Jegora Swiridowa w bójce pomiędzy kibicami a grupą młodych ludzi pochodzenia kaukaskiego. W polityce wewnętrznej państwa zmiany w składzie etnicznym ludności mogły prowadzić do różnych rozwiązań, zdecydowano się jednak na wariant imperialny, czyli propagowanie wartości państwa wieloetnicznego. Liczono się m.in. z nieuniknioną perspektywą znacznego odsetka muzułmanów w wojsku, zasilanym przecież głównie z masowego poboru. Owocem dążenia do uspokojenia sytuacji była powstała już w 2002 roku, a następnie konsekwentnie zaostrzana ustawa o przeciwdziałaniu ekstremizmowi, do którego zaliczono także wywoływanie nienawiści religijnej i etnicznej126. W wymiarze międzynarodowym Rosja stanęła przede wszystkim w obliczu problemu kształtu polityki wobec państw muzułmańskich. Sytuacja stała się w dużej mierze niezręczna, gdyż zwrot w stronę religijnego i obyczajowego tradycjonalizmu musiał uwzględniać nie tylko tradycję prawosławną, ale również islamską, i to głównie w wydaniu sunnickim. Moda na współpracę w zakresie wykształcenia religijnego z autorytetami z Bliskiego Wschodu, przede wszystkim z Arabii Saudyjskiej, w północnokaukaskich podmiotach FR nie mogła się spotkać z jawną niechęcią władz, które odtąd musiały balansować między stronieniem od ekstremizmu antyislamskiego a stronieniem od ekstremizmu sunnickich fundamentalistów.
2.1.4. Specyfika elity politycznej Do najistotniejszych wewnętrznych uwarunkowań polityki zagranicznej dowolnego państwa należy specyfika kompetencji decyzyjnych uwarunkowana regulacjami konstytucyjnymi oraz modele procesu decyzyjnego, niekoniecznie odpowiadające tym ustaleniom. Rozróżnienie to jest istotne, bowiem w przypadku niektórych państw realny system polityczny, przez który należy rozumieć prawdziwe kompetencje władcze, odbiega od zapisów prawa konstytucyjnego. Powody, dla których tak się dzieje, są generalnie dwa: albo chodzi o oszukanie własnego społeczeństwa, któremu dostarcza się iluzji praworządności (najczęściej iluzja ta ma związek ze stopniem demokratyzacji procesu decyzyjnego oraz z mechanizmami kontroli), albo o oszukanie Федеральный закон от 25 июля 2002 г. N 114-ФЗ О противодействии экстремистской деятельности c изменениями и дополнениями от: 27 июля 2006 г., 10 мая, 24 июля 2007 г., 29 апреля 2008 г., 25 декабря 2012 г., 2 июля 2013 г., 28 июня, 21 июля, 31 декабря 2014 г., 8 марта 2015 г., http://base.garant.ru/12127578/ (dostęp: 29.07.2015). 126
