HÝRORÐALISTI Bleikþvottur Lýsir því hvernig þjóðríki og fyrirtæki nota hinsegin fólk og málefni þeirra til að skapa sér jákvæða ímynd. Gagnkynhneigðarhyggja Gagnkynhneigðarhyggja er kerfi hugmynda sem meðvitað eða ómeðvitað setur fólk sem ekki er gagnkynhneigt skör lægra en það sem er gagnkynhneigt. Hinsegin Regnhlífarhugtak yfir allt það fólk sem er ekki gagnkynhneigt og/eða fellur ekki inn í það sem teljast hefðbundinð kyn eða kynhlutverk. Jaðarsetning Jaðarsetning er ferli þar sem tilteknum hópum samfélagsins er ýtt út á jaðar þess. Þessir hópar hafa þá ekki jafn greiðan aðgang að völdum, upplýsingum, menntun og virðingu í samfélaginu. Kvár Fullorðin manneskja sem skilgreinir sig utan tvíhyggjunnar; kynhlutlaust orð sambærilegt orðunum karl og kona. Kyn og kyngervi Kyn og kyngervi eru lykilhugtök bæði innan hinseginfræða og kynjafræða. Í þessum fræðum þykir oft gagnlegt að greina á milli líffræðilegs kyns annars vegar, sem þá er einfaldlega nefnt kyn (e. sex), og hins vegar félagslega mótað kyns, sem þá er nefnt kyngervi (e. gender). Í almennu talmáli hérlendis vísar þó kyn oftast bæði til kyns og kyngervis. Kynjatvíhyggja Sú hugmynd um að fólk sé annaðhvort kvenkyns eða karlkyns.
Óhinsegin Kemur fyrir í þessu tölublaði og lýsir þeim sem ekki skilgreina sig sem hinsegin, s.s. gagnkynhneigðu fólki sem skilgreinir sig út frá því kyni sem þeim var úthlutað við fæðingu (sískynja). Regnbogakapítalismi Þegar fyrirtæki nota regnbogann og önnur tákn hinsegin samfélagsins í markaðslegum tilgangi, án þess að taka þátt í hinsegin samfélaginu á merkingarbæran hátt, t.d. með virkri baráttu gegn fordómum og misrétti eða fjárhagslegum stuðningi við hinsegin samtök. Síshyggja (transfóbía) Síshyggja er kerfi hugmynda sem setur trans fólk skör lægra en sís fólk. Öráreitni Öráreitni er hugtak sem notað er yfir hversdagslegar athafnir, athugasemdir eða umhverfisþætti sem eru niðrandi eða niðurlægjandi fyrir fólk sem tilheyrir jaðarsettum hópum og eiga sinn þátt í jaðarsetningu þess. Hver athöfn, umhverfisþáttur eða athugasemd er ef til vill ekki stórvægileg ein og sér en þegar jaðarsett fólk finnur fyrir slíku reglulega, jafnvel daglega, eykur það álagið sem það verður fyrir samfélagsstöðu sinnar vegna og gerir jaðarstöðuna áþreifanlega. Transútilokandi femínismi (TERF) TERF-ismi (Trans Exclusionary Radical Feminist) kennir sig við femíiniísma en hann snýst um það að transkonur búi aðyfir forréttindum karlmanna, þekki ekki kúgun kvenna af eigin raun og eigi þar með ekki erindi hvað réttindabaráttu kvenna varðar. TERF-ismi
gengur út frá því að trans konur séu í raun að ráðast inn á svæði kvenna og styrki með því feðraveldið. KYNHNEIGÐ* Gagnkynhneigð Að laðast að gagnstæðu kyni; karl laðast að konu og öfugt. Athugið að þetta orð er litað af þeirri hugmynd að kynin séu einungis tvö og gagnstæð hvort öðru. Samkynhneigð Að laðast að sama kyni og man sjálft tilheyrir; hommi er samkynhneigður karlmaður og lesbía er samkynhneigð kona. Tvíkynhneigð Að laðast að fleiri en einu kyni. Upprunalega átti hugtakið við um fólk sem laðast bæði að körlum og konum, en það getur einnig átt við um t.d. karl sem laðast bæði að konum og trans fólki sem skilgreinir sig utan kynjatvíhyggjunnar. Pankynhneigð Að laðast að öllum kynjum; konum, körlum og fólki af öðrum kynjum. Athugið að hugtakið á ekki endilega við um að pankynhneigt fólk laðist jafnt að öllum kynjum, heldur einfaldlega þann eiginleika að geta hrifist af öllum kynjum. Forskeytið pan- á rætur sínar að rekja til gríska orðsins pâs, sem merkir allt. Eikynhneigð Að laðast sjaldan eða aldrei kynferðislega að öðru fólki. Sumt eikynhneigt fólk hefur kynhvöt en hefur ekki áhuga á að fullnægja henni með öðru fólki; annað eikynhneigt fólk hefur litla eða enga kynhvöt. Sumt eikyn-
*Til eru mun fleiri kynhneigðir sem hægt er að kynna sér betur á vef Hinsegin frá Ö til A.
16
