Peccatum Sodomiticum
Maicol Cipriani & Lísa Margrét Gunnarsdóttir
SÓDÓMA, 3. MÓSEBÓK OG RÖKVILLAN Í HÓMÓFÓBÍSKRI TÚLKUN BIBLÍUNNAR
Image: Gustave Doré (1832–1883), Brunetto Latini accosts Dante
SODOM, GENESIS AND THE PHALLACY OF HOMOPHOBIC INTERPRETATIONS OF THE BIBLE Ljóðræn pílagrímsferð Dante Alighieri í gegnum eftirlífið lýsir sjöunda hring helvítis og þeim týndu sálum sem gerðust sekar um saurlifnað sem stríðir gegn náttúru mannsins. Í helvíti snúast hlutirnir við og náttúran stríðir gegn þeim, og þær eru dæmdar til þess að hlaupa stefnulaust með logandi sand undir iljum sínum á meðan eldi rignir af himnum ofan. Þessi eilífa refsing er skírskotun í gjöreyðingu Sódómu og Gómorru sem lýst er í Mósebók. Í Biblíunni segir frá því þegar Guð tilkynnir Abraham áætlanir sínar um að útrýma Sódómu og Gómorru vegna ófyrirgefanlegra synda þeirra. Guð minntist hins vegar ekki á hvaða syndir íbúar þessara bæja hefðu framið til þess að eiga þau örlög skilið. Abraham og Guð gerðu í framhaldi samning; Guð samþykkti að hlífa borgunum tveimur ef hægt væri að ganga úr skugga um að að minnsta kosti 10 manns væru syndlausir. Tveir englar í mannslíki voru sendir til Sódómu þar sem maður að nafni Lot tók þeim opnum örmum og bauð þeim heim til sín. Hins vegar umkringdi múgur borgarbúa húsið og hvatti Lot til að færa þeim gesti sína svo þeir gætu nauðgað þeim. Englarnir sögðu Lot og fjölskyldu hans að þau væru einu réttsýnu íbúar borgarinnar og að þeim bæri að yfirgefa heimaborg sína samstundis. Brennisteini rigndi yfir Sódómu og Gómorru í framhaldi af því. Englarnir vöruðu Lot við því að líta til baka á meðan þeir flýðu glötun. Hins vegar freistaðist eiginkona Lots til að líta til baka og breyttist í saltstólpa. Sagan um Sódómu hefur í aldaraðir verið notuð til þess að réttlæta þá stefnu kristinnar trúar
að samkynhneigð sé synd (peccatum Sodomiticum). Í verki sínu Summa Theologiae lýsir heilagur Thomas Aquinas (1225-1274) því hvernig sódóma (e. sodomy) sé synd sem stríði gegn náttúrunni (peccata contra naturam). Hann skilgreinir sódómu sem samkynja kynlíf, maður með manni og konu með konu, og syndin sem Dante lýsir í sjöunda hring helvítis er að einhverju leyti byggð á skilgreiningu Thomasar á hugtakinu sódóma. Ef við lítum til dagsins í dag, sjáum við enn dæmi um það að kristnar kirkjur viðurkenni ekki samkynhneigð. Ef við lítum til sjálfrar Biblíunnar og rökfærslu kirkjunnar hvað varðar gjöreyðingu Sódómu og Gómorru vegna samkynhneigðar, stenst það ekki skoðun ef vel er að gáð. Í fyrsta lagi ákvað Guð að útrýma Sódómu og Gómorru löngu áður en englarnir voru sendir til Sódómu og þegar hann tilkynnti Abraham um áform sín minntist hann ekkert á samkynhneigð. Í öðru lagi vildu menn Sódómu ekki eiga í samkynhneigðu ástarsambandi við englana, þeir vildu nauðga þeim. Það er allt annar hlutur. Ennfremur, samkvæmt sumum nútímatúlkunum, var Guð reiður vegna ógestrisni íbúanna en ekki samkynhneigð þeirra. Dante skilgreindi sjöunda hring helvítis á tíma þar sem guðfræðileg hugsun miðalda var allsráðandi, og fleygði sódómítum dýpst í sjöunda hring helvítis. Verra verður það varla. Á hinn bóginn kom Dante fram við sódómítana af meiri virðingu en nokkurn annan syndara. Hann sýndi þeim kurteisi og jafnvel væntumþykju. Meðal sódómítanna rakst Dante á læriföður sinn Brunetto Latini. Dante var hissa á að sjá hann þarna og
79
spurði hann: „Ert þetta virkilega þú hérna, Ser Brunetto? ("Siete voi qui, ser Brunetto?") Í þessum hluta frásagnarljóðs síns vottaði Dante Brunetto virðingu sína með því að heiðra hann og kynna hann sem föðurímynd. Brunetto kallaði Dante „Ó, sonur minn.“ Dante ræddi við
