DENEYSEL VAROLUŞÇU PSİKOLOJİ

DENEYSEL VAROLUŞÇU PSİKOLOJİ

DENEYSEL VAROLUŞÇU PSİKOLOJİ

hazırlanmak, fiziksel parametrelerin diğerlerinde estetik memnuniyeti kurmasını algılamak demektedir ve buna göre kiloyu azaltmak veya artırmaktır. Bu tür hazırlıklar yeme alışkanlığı harici olarak kontrol edildiğinde nispeten kısa dönemlidir.

Fransız kültüründe Çocukların beslenme rutinleri Amerika’dakilere oranla daha fazla özenle kontrol edilir. Yani: Kiloyla ilgili kültür standartları açık ve belirgin olduğunda, kişinin yoğun sosyal iletişimi, beden konusunda çok fazla geri bildirim getirmektedir. Böylece, böyle bir kültürdeki katılımcılar bedenlerinin arkadaşlarının estetik duyarlılıklarına erişim sağlayıp sağlamadıklarına ayak uyduracaktır. Pekiyi diğerleri için yapılan bu hazırlık ne zaman gerçekleşmez? :

öncem veriyorsa, her ikisi de bu boyuttan uzak kalacaktır. Hoş sözler, bakışlar, dokuma alışverişinde olmaya devam edecekler ve diğer ilgilendikleri şeylerle ilgili düşünmeyi sürdüreceklerdir (yabancı dil, edebiyat). Vücut şeklinin ve kilonun etkileşimin estetiğine dahil edilmediğini hesaba katarsak bu kişiler kas şeklini diğeri için değiştirmeye çalışmayacaktır.

1. Belirli bir kültür, kişilerarası estetiğin bir bileşeni olarak beden ağırlığı ya da şekle hiçbir vurgu yapmıyorsa beden ölçütünün, kişinin diğerleri için hazırlık yapmasında bir rolü olmaz. İngiltere, Almanya ve Amerika’da 19 yy.da moda ve beden tartışmalarıyla ilgili olarak, Hollander (1994) kadın kıyafetleri olan “duyarlılık” ile ilgili bir vurguya dikkat çekmiştir.” Kadın aksesuarları, kadın sağlığını, ahlakını ve zekasını engelleme eylemi olarak görülmektedir.” Yani kadın bedeninin potansiyel cinsel çekiciliği, bu değer sistemiyle, sosyal etkileşimde vurgulanan bir unsur olarak kabul edilmemektedir. Mckennna ve Bargh (2000) tarafından da benzer bir konu vurgulanmıştır. Biriyle gerçek fiziksel temasın diğer kişiyi derin anlamda tanımayı engelleyebileceğini belirtmişlerdir. Diğer bir deyişle Mckenna ve Bargh tarafından sunulan değer sistemi bir başkasının kişiliğini, karakterini ya da ilgi alanlarını fiziksel çekicilik, kilo, derisi vb. durumları olmadan tanıma erdemini öngörmek gibi görülebilir.

2. Yüz yüze Sosyal paylaşımın eksik olması durumunda kişinin bedeni yardımıyla bellezza iletişim belirginliği ve olasılığı azalacaktır.

3. Kişi anlık ve sürekli olarak kişisel kaygılar yaşıyorsa, diğerlerinin görüşleri için yapılacak hazırlık bloke olacaktır ve diğerleri için bellezza kaynağı olarak beden ihmal edilecektir. Aynı şekilde cilt, saç, duruş, kas, giyim, koku ve ses özelliği ve tonu gibi özellikler vasıtasıyla bellezza oluşturma niyeti ve çabaları daha az olacaktır.

Vücut Ağırlığı ve Kafe- Bar Karşılaşması Kilo verme belirginliğini yaratan karakteristik tabloya daha somut bir şekilde uygulandığında bu üç faktör nasıl bir izlenim uyandırır? Kafade karşılaşan iki insan arasındaki ilk örneğimize geri dönecek olursak; kadın adamın yabancı dille ilgileniyor olmasını ilgi çekici bulmaktadır. Adam da kadının edebiyata ilgisinden etkilenir. Bu ilgiler tekrar karşılaşmak için müşterek bir istek sinyali verir. Aynı zamanda iki taraf da göze hitap eden bir giyinme tarzı ya da renk uyumuna dikkat etmemekte, bedenlerinin şekilleri üzerinde durmamaktadır. İkisi de yüzde 80’nin üzerinde bir vücut kitle indeksi göstermektedir.

1. Kendi özel kültürleri gerçekte kişiler arası estetik bileşeni olarak bedene çok az

160

2. Yüz yüze iletişimin olması ya da olmaması halinde ne olur? Kültürleri kişilerarası çekimde bedeni vurguluyorsa, evlerine giderler ve her ikisi de “bedenimi nasıl buldu?” diye düşünür. Birbirlerine olan ilgileri uzun süreli bir hazırlığı başlatmaya işaret eder: incelmeye çalışmak, kas sistemini geliştirmek, ve daha özenli giyinmek gibi. Her birini kilo vermesi için motive eden bu durumlar yüz yüze iletişimi ortadan kaldırarak kırılabilir. Örneğin ikinci karşılaşma sadece bir telefon görüşmesinden ibaret olsun ya da kişiler maille iletişime devam etsin. Bedenleri birbirileri için artık belirgin olmayacaktır, kilo ya da şekle girmeyle ilgili hazırlık sona erecektir.

3. Kişilerarası çekimde kültürleri, bedeni vurgularsa kafede buluşmaya ya da yüz yüze iletişime devam etseler bile her birinin devamlı olarak başka meşguliyetleri de olacaktır. Bunlar iş, sağlık, çocuklar ya da stres faktörleriyle ilgili diğer standartlar olabilmektedir. Bu ihtiyaçlar ya da meşguliyetler stresli kişiyi, partnerini memnun eden durumları algılamaktan alıkoyacaktır ve estetik paylaşımlar için yapılan uzun süreli hazırlıklar (kilo verme de dahil) azalacaktır.

ETKİLEŞİMDE BELLEZZA KÜLTÜRÜNÜN BOZULMASI Okuyucularımız, her insan niyeti ya da hareketinin estetik memnuniyete teşvik eden bir istek tarafından yürütüldüğü ideal bir kültürü tarif ettiğimizi düşünmemelidir.

Amacımız estetik duyguları oluşturan dürtüler temelinde insanların etkileşime devam etmesi için motive olmasını sağlayan faktörleri daha fazla tarif edebilmektedir. İnsanın diğer görüşlere açık olmasıyla ilgili olasılıklara ve diğerleri üzerindeki estetik tepkilerini tetiklemek için olan davranışlarına işaret etmekteyiz. Kişilerarası bellezza ve ilgili dayanışma bir kültüre egemen olursa, bu bellezza ve dayanışmanın çöküşü altında hangi faktörler yatmaktadır? Bu soru için analizlerimizdeki iki temel unsura yönelebiliriz: pozlama (exposure) ve kişisel ihtiyaçlar.

Pozlama (Maruz Kalma) Exposure Subjektif olarak güçlü estetikler tarafından yol gösterilen etkileşimlerdeki zengin bir kültür aynı zamanda kişilerarası iletişimin bir kültürüdür. Bununla, insanların yoğun görsel, işitsel, koku alma ve dokunma duyularına sahip olduğu “sözlü” kültürü tanımlayan iletişim (temas) çeşidinden bahsediyoruz. Anne- bebek ilişkisi, yetişkinler arasındaki flörtleşme, kafe-barda gerçekleşen tanışma ve bir Fransız yemeği gibi göstergelerin tümü yüz yüze iletişime bağlıdır. İletişime dayalı bellezzanın çöküşü bu duyusal ölçütlerin daha az pozlanmasıyla meydana gelir. Yazar John Locke (1998) Amerika’da pozlamadaki azalışları belgelemiştir. Etrafı güvenlikle çevrili ya da herkese açık olmayan alanların artışına,

161