Ahmet Bican Ercilasun - Türk Dili Tarihi

Page 426

438

Ahmet B. ERCİLASUN

5. Bir başka sebep de Oğuzların şüphesiz bir sözlü edebiyat geleneklerinin bulunmasıdır. Yazıya geçmeyen, ağızdan ağıza dolaşan sözlü şiir; hikâye ve destan geleneği, elbette yeni edebî dilin yaratılmasında önemli rol oynamıştır. 6. Ve nihayet Anadolu Selçuklularının yerine beyliklerin ortaya çıkması da en önemli sebeplerdendir. Candaroğulları, Karamanoğullan, Aydınoğulları, Osmanoğulları gibi beyliklerin başında bulunan boy beyleri umumiyetle Farsça ve Arapçaya yabancı idiler. Fakat onlar da bir devletin, sanatkâr ve edebiyatçıları himaye etmesi gerektiğini biliyorlardı. Bundan dolayı Türkçe yazan bilgin, şair ve edipleri teşvik ettiler. İşte bu tarihî, coğrafî, siyasî ve lengüistik şartlar, Azerbaycan ve Anadolu'da yeni bir yazı dilinin meydana gelmesine yol açmıştır. Batı Türkçesinin doğuşuyla ilgili olarak bir de karışık dilli eserler meselesi vardır. Behcetü'l-Hadâik fî Mev'izati'l-Halâik (Bursa nüshası), Kudûrî Tercümesi, Ali'nin Kıssa-i Yûsuf u, Kitâb-ı Güzîde, Kitâb-ı Ferâiz, Kitâb-ı Gunya, Süleymaniye Kütüphanesindeki bir Kur'an tercümesi, Mevlânâ'nın Türkçe şiirleri ve Şeyyad Hamza'nın bazı manzumeleri "karışık dilli eserler" olarak adlandırılmakta ve bunların Karahanlı Türkçesi ile Eski Anadolu Türkçesi arasındaki "geçiş devri"ni temsil ettiği ileri sürülmektedir. Bu fikre göre Karahanlı dönemi edebî dili, 12. ve 13. yüzyıllarda Oğuzlar arasında, Oğuz konuşma dilinin özelliklerini almak suretiyle tedricen gelişerek Azerbaycan ve Anadolu'da yeni bir yazı diline, Batı Türkçesinin ilk dönemi olan Eski Anadolu Türkçesine dönüşmüştür. Başka bir ifadeyle Karahanlı edebî diliyle Eski Anadolu Türkçesi arasında organik bir bağ vardır. Bu fikir ilk defa 1956 yılındaki V. Türk Tarih Kongresinde Reşit Rahmeti Arat tarafından ileri sürülmüştür. Arat meseleye, şu soruyu sorarak başlıyor: "Cenup şivesinin (Batı Türkçesinin-ABE) bugüne kadar malûm olan en eski metinleri XIII. asrın ikinci yarısına ait bulunduğuna göre, bundan önceki XIII., XII. ve hatta XI. asırlara ait metinler nerede?" (Arat 1987: 317). Reşit Rahmeti Arat, Akaid-i İslâm adlı bir eserde geçen bir kayda dayanarak, bahsettiği ara döneme ait eserlerin mevcut olması gerektiğini düşünür ve bu eserlerin dil açısından geçiş özelliklerine sahip olması gerektiğini belirtir: "Bu metinlerin, inkişaf bakımından, XI. ve XIII. asırlarda bu şivede görülen dil hususiyetleri arasında bulunması icap eder. Bu hususiyetler XIII. asırdan geriye doğru gittikçe azalacak ve XI. asırdan bu yana geldikçe de artacaktır. Bu eski Anadolu metinlerinin bizim bugün hususiyetlerine alışmış olduğumuz dilden farklı olacağı tabiîdir. Hatta o derece farklı ki, bugünkü


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook

Articles inside

İkinci Ek: Türklüğün Ve Türk Dilinin Kronolojisi

7min
pages 472-480

2. 2. Çağatayca Sözlükler

7min
pages 426-429

Birinci Ek: Türk Dilinin Tarihî Devirleri (Şema

1min
page 471

2. 1. 3. Dış Yapı (Yabancı Unsurlar

7min
pages 464-470

2. 1. 2. Biçim Özellikleri

1min
page 463

2.Osmanlı Türkçesi

0
page 461

1.2. 2. Biçim Özellikleri

1min
pages 459-460

0.Batı Türkçesi

1min
page 433

0.1. Batı Türkçesinin Doğuşu

10min
pages 434-441

2. 3. 2. Biçim Özellikleri

3min
pages 431-432

2. 1. 3. Klasik Sonrası Devir

3min
pages 423-425

2. 1. 2. Klasik Devir

18min
pages 410-422

2. Çağatay Türkçesi

8min
pages 404-408

O N Ü Ç Ü N C Ü B Ö L Ü M Kuzey-Doğu Ve Batı Türkçelerini Hazırlayan Tarihi Zemin

21min
pages 359-372

2. 3. 2. 2. 3. Sıfat-Fiil

2min
page 356

2. 3. 2. 2. 2. Fiil Çekimi

5min
pages 353-355

2. 3. 1. Ses Özellikleri

3min
pages 349-350

2. 3. Karahanlı Türkçesinin Dil Özellikleri

1min
page 348

2. 2. Karahanlı Devri Eserlerinin Keşif Ve Neşri

5min
pages 342-347

2. 1.5. Dîvân-I Hikmet

6min
pages 338-341

2. 1.4. Kur'an Tercümeleri

1min
page 337

2. 1.3.Atebetü'l-Hakayık

6min
pages 333-336

Çalışmalar

15min
pages 266-275

2. 1.2. Dîvânü Lûgati't-Türk

16min
pages 319-332

2. 3. 2. Biçim Özellikleri

4min
pages 280-282

2. 3. Uygur Türkçesinin Dil Özellikleri

3min
pages 276-278

2. 3. 1. Ses Özellikleri

0
page 279

2. 1. 2. 2. 5. Diğerleri

19min
pages 251-262

1.Uygur Türkleri

9min
pages 217-222

2. 1. 2. 2. 4. Abidarmalar

1min
page 250

2. 1. 2. 2. 3. Çatikler

1min
page 249

2. 1. 1. 2. Manici Edebiyatta Nesir

7min
pages 236-241

1.3.Hoço Uygur Devleti

3min
pages 227-229

1.1. Orhun Uygur Kağanlığı

3min
pages 223-225

2. 1. 2. 2. 2. Sudurlar

2min
page 248

2. 2. 2. 3. Söz Varlığı

3min
pages 215-216

2. 2. 2. 2. Biçim Özellikleri

1min
page 214

1.Ogur Ve Bulgar Türkleri

6min
pages 199-204

2. 1. 2. İdil (Volga) Bulgarlarından Kalan Metinler

3min
pages 209-210

2. 4. 4. Bengü Taşlardaki Söz Varlığı

11min
pages 191-198

2.Avrupa Hunları Ve Türk Dili

2hr
pages 73-189

2. 4. 3. Köktürkçede İsim Cümlesi

1min
page 190

2.Bulgarlar Ve Türk Dili

1min
pages 205-206

1.Avrupa Hunlan

5min
pages 69-72

A L T I N C I B Ö L Ü M Türkistan, Afganistan Ve Hindistan'da Türkler

6min
pages 65-68

Alp Er Tonga Destanı

9min
pages 46-50

1.Asya Hunlan

6min
pages 51-54

Saka -Türk İlişkisi

3min
pages 43-45

Bağlar yerine fiil şekilleri kullanılır" (Temir 2002: 5-6

5min
pages 14-16

Sıfatlar isimlerden önce gelir

1min
page 8

3..Dünya Dillerinin Sınıflandırılması

4min
pages 29-32

2.Asya Hunları Ve Türk Dili

10min
pages 59-64

Oğuz Kağan Destanı

4min
pages 55-58
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.