Ahmet Bican Ercilasun - Türk Dili Tarihi

Page 431

TÜRK DİLİ TARİHİ

443

Bugüne ulaşmayan veya çok geç nüshaları bugüne gelebilen bu destanı eserleri bir yana bırakırsak ilk isim olarak Sultan Veled'i tesbit etmek zorundayız. 1235-1312 yılları arasında yaşamış olan Sultan Veled aslında Farsça eserler yazmış; fakat bunların içine Türkçe şiirler de koymuştur. Türkçe şiirler Divan, îbtidaname (1291) ve Rebabname (1300) adlı eserlerinde bulunur. Bu eserler içindeki Türkçe şiirler "Sultan Veled'i eski bir Türk şairi addettirecek kemiyet ve keyfıyette"dir (Köprülü 1991: 237). Aruzla yazılmış olan şiirler Veled Çelebi ve Kilisli Rifat tarafından Dîvân-ı Türkî-i Sultan Veled adıyla 1922'de Arap harfleriyle yayımlanmıştır. Mecdut Mansuroğlu'nun yayımladığı Sultan Veled'in Türkçe Manzumeleri (İstanbul 1947) transkripsiyonlu metin ve dil incelemesini içine alır. Eski Oğuz Türkçesinin en büyük ismi 1240-1320 arasında yaşamış olan Yunus Emre'dir. Hacı Bektaş-ı Veli Velâyetnamesinden ancak menkıbevî hayatı takip edilebilmektedir. Gerçek hayatı çok iyi bilinmemektedir. Birçok yerde kabri (makamı) olduğu için yaşadığı yer de tartışmalıdır. Orta Anadolulu olduğu kesindir. Fuad Köprülü, 1918'de yazdığı "Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflarda Ahmed Yesevî ile Yunus Emre bağlantısını kurarak Yesevîliğin Türkiye'deki tesirlerini ortaya koyar. Bu eserle Yunus Emre Türk edebiyat ve bilim hayatına yeniden doğar. Şiirlerini aruz ve heceyle yazan Yunus, tasavvuf heyecanını en derinden duyan ve hissettiren; duygu ve heyecanlarını çok sade ve akıcı bir dille anlatan Türk dil ve edebiyatının müstesna şahsiyetidir. Türkçe onun dilinde dupduru bir su gibidir: Parlak, anlaşılır; fakat coşkun. Ete kemiğe hüründüm Yunus diye göründüm mısraları, tasavvufun vahdet-i vücud ve devriye anlayışını, Tanrı'nın evrimle düzenlediği evren anlayışını iki küçük mısra içine sığdırıveren patlamaya hazır bir atom zerreciği gibidir. Bir garib ölmüş diyeler Üç günden sonra duyalar Soğuk su ile yuyalar Şöyle garib bencileyin mısraları, bir yandan tasavvufun "dünya gurbettir" anlayışını, bir yandan çokluk içinde insanın yalnızlığını ve bir yandan Yunus'un kimbilir hangi olaylar sebebiyle yaşadığı beşerî yalnızlık duygusunu ölümün soğuk yüzü ile anlatır.


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook

Articles inside

İkinci Ek: Türklüğün Ve Türk Dilinin Kronolojisi

7min
pages 472-480

2. 2. Çağatayca Sözlükler

7min
pages 426-429

Birinci Ek: Türk Dilinin Tarihî Devirleri (Şema

1min
page 471

2. 1. 3. Dış Yapı (Yabancı Unsurlar

7min
pages 464-470

2. 1. 2. Biçim Özellikleri

1min
page 463

2.Osmanlı Türkçesi

0
page 461

1.2. 2. Biçim Özellikleri

1min
pages 459-460

0.Batı Türkçesi

1min
page 433

0.1. Batı Türkçesinin Doğuşu

10min
pages 434-441

2. 3. 2. Biçim Özellikleri

3min
pages 431-432

2. 1. 3. Klasik Sonrası Devir

3min
pages 423-425

2. 1. 2. Klasik Devir

18min
pages 410-422

2. Çağatay Türkçesi

8min
pages 404-408

O N Ü Ç Ü N C Ü B Ö L Ü M Kuzey-Doğu Ve Batı Türkçelerini Hazırlayan Tarihi Zemin

21min
pages 359-372

2. 3. 2. 2. 3. Sıfat-Fiil

2min
page 356

2. 3. 2. 2. 2. Fiil Çekimi

5min
pages 353-355

2. 3. 1. Ses Özellikleri

3min
pages 349-350

2. 3. Karahanlı Türkçesinin Dil Özellikleri

1min
page 348

2. 2. Karahanlı Devri Eserlerinin Keşif Ve Neşri

5min
pages 342-347

2. 1.5. Dîvân-I Hikmet

6min
pages 338-341

2. 1.4. Kur'an Tercümeleri

1min
page 337

2. 1.3.Atebetü'l-Hakayık

6min
pages 333-336

Çalışmalar

15min
pages 266-275

2. 1.2. Dîvânü Lûgati't-Türk

16min
pages 319-332

2. 3. 2. Biçim Özellikleri

4min
pages 280-282

2. 3. Uygur Türkçesinin Dil Özellikleri

3min
pages 276-278

2. 3. 1. Ses Özellikleri

0
page 279

2. 1. 2. 2. 5. Diğerleri

19min
pages 251-262

1.Uygur Türkleri

9min
pages 217-222

2. 1. 2. 2. 4. Abidarmalar

1min
page 250

2. 1. 2. 2. 3. Çatikler

1min
page 249

2. 1. 1. 2. Manici Edebiyatta Nesir

7min
pages 236-241

1.3.Hoço Uygur Devleti

3min
pages 227-229

1.1. Orhun Uygur Kağanlığı

3min
pages 223-225

2. 1. 2. 2. 2. Sudurlar

2min
page 248

2. 2. 2. 3. Söz Varlığı

3min
pages 215-216

2. 2. 2. 2. Biçim Özellikleri

1min
page 214

1.Ogur Ve Bulgar Türkleri

6min
pages 199-204

2. 1. 2. İdil (Volga) Bulgarlarından Kalan Metinler

3min
pages 209-210

2. 4. 4. Bengü Taşlardaki Söz Varlığı

11min
pages 191-198

2.Avrupa Hunları Ve Türk Dili

2hr
pages 73-189

2. 4. 3. Köktürkçede İsim Cümlesi

1min
page 190

2.Bulgarlar Ve Türk Dili

1min
pages 205-206

1.Avrupa Hunlan

5min
pages 69-72

A L T I N C I B Ö L Ü M Türkistan, Afganistan Ve Hindistan'da Türkler

6min
pages 65-68

Alp Er Tonga Destanı

9min
pages 46-50

1.Asya Hunlan

6min
pages 51-54

Saka -Türk İlişkisi

3min
pages 43-45

Bağlar yerine fiil şekilleri kullanılır" (Temir 2002: 5-6

5min
pages 14-16

Sıfatlar isimlerden önce gelir

1min
page 8

3..Dünya Dillerinin Sınıflandırılması

4min
pages 29-32

2.Asya Hunları Ve Türk Dili

10min
pages 59-64

Oğuz Kağan Destanı

4min
pages 55-58
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.