overvloedig. In de winter en het voorjaar is er meestal voldoende water voorhanden in de bodem. In de loop van de zomer neemt de watervoorraad af doordat de plant meer water verbruikt en het minder regent. Wanneer de beschikbaarheid van water (al dan niet door menselijk ingrijpen) beperkt wordt, stopt de groei van de plant en begint de rijping van de druiven eerder. In een mediterraan klimaat levert dit alcoholrijke en diepgekleurde wijnen op met een laag zuurgehalte; in koelere gebieden zorgt dit voor een vroegtijdige rijping, wat gunstig is voor druivenrassen die al aan de grens van hun rijpingsmogelijkheden zitten. De watervoorziening – of beter gezegd: de beperking daarvan – is tijdens de rijping van de druif dus een beslissende factor voor de latere kwaliteit van de oogst. De beschikbaarheid van water in de bodem is afhankelijk van het bodemtype en van de ontwikkeling van het wortelsysteem van druivenstokken. Hier volgen twee voorbeelden: • In de meeste mediterrane gebieden van Europa zijn de bodems in de heuvelzones voldoende diep om precies genoeg water te herbergen voor de productie van kwaliteitsdruiven. Te ondiepe bodems zijn vaak te droog en remmen de rijping. Bodems in vlakke gebieden, waar het grondwater makkelijk bereikbaar is, leveren een overvloedige productie op van doorgaans matige kwaliteit. •
In relatief koele streken, zoals de Bordeaux, is de waterhuishouding cruciaal. De kiezel- en zandbodems van de Médoc bevatten zeer weinig water, maar wortels van wijnstokken kunnen gemakkelijk in de bovenlaag doordringen. De kwaliteit van de oogst wordt slechts in beperkte mate beïnvloed door regenval. De wortels reiken namelijk tot soms wel vijf meter diepte, waardoor er altijd wel een restje water aangesproken kan worden. Jonge wijnstokken of wijnstokken in ondiepe bodems daarentegen zijn zeer gevoelig voor zowel droogte als regenval.
Polyfenolen staan de laatste tijd veel in de belangstelling. Polyfenolen zijn plantaardige antioxidanten die onder de zogenaamde bioactieve stoffen vallen. Dit zijn stoffen die we niet absoluut nodig hebben, maar die – naar men aanneemt – wel een bepaalde functie kunnen hebben in het lichaam. Onder andere vruchtschillen hebben een hoog gehalte aan polyfenolen. Producenten en verkopers van granaatappelsap, groene thee, chocolade en wijn prijzen deze producten aan om hun heilzame werking als antioxidant. Ook tegen ontstekingen, allergieën, hart- en vaatziekten, kanker en diabetes zouden producten met veel polyfenolen kunnen helpen. Er valt nog wel wat te onderzoeken...
2.5
Terroir
Het uit het Frans afkomstige woord ‘terroir’ is eigenlijk onvertaalbaar. Afgeleid van het Franse woord voor aarde, terre, betekent het strikt genomen ‘grond’, ‘streek’ of ‘regio’. Oorspronkelijk werden Franse wijnstreken afgebakend naar hun geschiktheid om kwaliteitsdruiven en -wijn te produceren en zo is een specifiek terroir aan de basis komen te staan van het Franse systeem van herkomstbenamingen. Volgens de Franse wijntraditie zijn de karakteristieke kenmerken van een
Hoofdstuk 2 - Bodem (2022-2023)
TERUG NAAR INHOUD
37
