4.
Traduci le seguenti frasi elementari con determinazioni di luogo e di tempo. 1. Qua via in urbem itur hieme? 2. Perge in Siciliam, ubi salus nostra est. 3. A pueritia volo domi gaudium sit. 4. Deus ad homines venit, immo in homines. 5. Undique ex agris concurrerunt. 6. Ibam via Sacra tertio quoque die. 7. Haec via est per Macedoniam usque ad Hellespontum. 8. Dum Romae consulitur, Saguntum expugnatur. 9. E Peloponneso decedens Rhodum venibam sesto die post tertium mensem. 10. Domi Caesaris saepe epulae habebantur. 11. Heri venisti media nocte, nunc abis. 12. Omnes Hermae, qui in oppido erant Athenis, una nocte deiectae sunt. 13. Huc Mithridates venit post aliquot dies. 14. Aristoteles magister Alexandri fuit, a quo a pueritia bona praecepta didicit. 15. Nullus dolor est quem tempus non leniat.
TESTO ESEMPLARE TRADOTTO
V0
Una gara di astuzia
Il commediografo Plauto mette in scena due schiavi. Palestrione, il deus ex machina della vicenda, è l’orditore di inganni, l’architectus della vicenda, quello che riuscirà a riunire la ragazza di cui si parla nel dialogo, con il suo innamorato, sottraendola al miles gloriosus. Scèledro è il beffato che suscita risa proprio perché si crede furbo. Palestrione deve convincere che la ragazza è in casa: in realtà è riuscito a portarla a un incontro segreto con il suo innamorato.
Plauto Miles gloriosus, atto II, vv. 341353
PAL. Quid nunc? Si ea domi est, si facio ut eam exire hinc videas domo, dignus es verberibus multis? SCEL. Dignus. PAL. Serva istas fores, ne tibi clam se subterducat istinc atque huc transeat. SCEL. Consilium est ita facere. PAL. Pede ego iam illam huc tibi sistam in viam. SCEL. Agedum ergo face. Volo scire, utrum ego id quod vidi viderim an ille faciat, quod facturum dicit, ut ea sit domi. Nam ego quidem meos oculos habeo nec rogo utendos foris. Sed hic illi subparasitatur semper, hic ei proximus est, primus ad cibum vocatur, primo pulmentum datur; nam ille noster est fortasse circiter trimenium, neque cuiquam quam illi in nostra melius est famulo familia. Sed ego hoc quod ago, id me agere oportet, hoc observare ostium. Sic obsistam. Hac quidem Pol certo verba mihi numquam dabunt.
TRADUZIONE Laura Forcella
Palestrione: E allora? Se lei è a casa, se te la faccio vedere mentre esce da questa casa, ti meriti un sacco di legnate? Scèledro: Certamente. P.: Tieni ben d’occhio queste uscite perché non possa sgattaiolare alla chetichella e passare di qui. 5 I casi indiretti: l’ablativo © Casa Editrice G. Principato
89