PALETA
VI
“
...sa isang iglap, lahat ng unos na iyon, napalitan ng isang masayang panaginip.
“
ISANG DAMPI NG NAPUNDING LIWANAG
Sa liblib na baryo namulat si Ben. Isang binatilyong labing limang taong gulang at nasanay sa isang bagay na kinatatakutan ng karamihan, ang mag-isa. -Buti pa kayo maraming kasama rito. Ani ni Ben habang nakatingin sa mga lapida ng sementeryong kanyang madalas na tinitigilan. Malapit ito sa kanilang bahay-kubo kaya’t nakasanayan niya na ang maglaro rito simula pa noong bata siya. Bukod sa paisa-isang mga taong dumadalaw sa mga namatay na kaanak ay wala na siyang nakakahalubilo rito. Hapon noon. Laking gulat niya nang may makitang isang dalagang nakaupo rin sa madalas niyang pwesto roon. Sigurado siyang yaon ang unang beses na nakita niya ito. Ngunit tila ba may bumabalik sa kanyang mga alaala na pamilyar sa kanya. Nagdalawang-isip, at saka nasiguradong hindi niya nga ito kilala. Dahil sabik na rin sa kausap, walang pag-aatubiling nilapitan ang dalaga. -Buti pa kayo maraming kasama dito. Narinig niyang sambit ng babae. -Pareho yata tayo ng nararamdaman, natatawang sabi ni Ben. -Masaya ako kung ganon. Sana marami pa tayong pagkakapareho, sagot ng dalaga. -Haha. Ulila ka rin ba? -Oo. Pero ayos lang kasi may mga kumupkop naman sa akin. -Aba, pareho nga tayo. Kinupkop rin ako ng aking Amang. Si Amang... Napatigil si Ben. Tumingin ang babae sa kanya. -Ang kaso, malupit siya. Napakalupit niya. Ipinaling ang tingin, napaisip, humugot ng malalim na hininga ngunit nagpatuloy. -Simula bata, sinasaktan na niya ako. Hindi ko alam kung nasanay na nga ba ang katawan ko o tinanggap ko na lamang ang sitwasyong meron ako. Siguro nga tinanggap ko na lang. Kung ‘di nya naman kasi ako kinupkop hindi ba? Wala rin ako. -Siguro, diyan tayo nagkaiba, sagot ng dalaga ilang segundo matapos tumigil sa pagsasalita si Ben. -Sa tingin ko nga. Pero hindi na bale kasi wala na siya, sambit ni Ben at palihim na huminga ng maluwag. -Namatay na? -Hindi. Nakulong siya. Nakapatay. Sabi nila kulang daw siya sa pag-iisip kaya inilipat siya sa 114