Konuşmak, ses tellerini, nefes, dil ve boğaz kontrolünü içine alan hareketleri kapsayan bilişsel, sosyal ve biyolojik süreçler birleşimidir. Dil genellikle bilgi iletimi için kullanılır ama bu onun sadece dünyevi fonksiyonudur. Çünkü dil aynı zamanda var olan bilgilere erişmeye, sonuçlar çıkarmaya, amaçlar oluşturmaya ve komplike sosyal ilişkiler kurmaya izin verir. Dil, ses, anlam ve çevresel faktörler çerçevesinde kavramsallaştırılabilir. Fonem, dilimizin temel ses birimleridir. Morfemler(biçimbirim), dildeki en küçük anlam birimleridir. Sentaks(sözdizimi), kelimeleri nasıl bir araya getireceğimizi gösteren grammar kurallarıdır. Bağlamsal bilgi, dilin içeriğinin bir parçası olmayan ama bize yardımcı olan iletişim unsurudur. Dilin Bileşenleri Fonem(ses birimi), dilde anlamlı bir fark yaratan en küçük ses birimidir. Örneğin İngilizce’deki “ bit” kelimesinde üç fonem vardır ki bunlar b,i,t… Konuşma dillerinde fonemler, sağırlarda işaretler kullanılarak yapılan el hareket ve şekillerine benzer halde dudak, diş, dil, ses telleri ve boğazlarıyla ortaya çıkarlar. İnsanlar tarafından yapılabilir yüzlerce benzersiz fonem vardır ama birçok dil bunların ancak küçük bir alt kümesini kullanır. İngilizce 45 foneme sahipken diğer diller 15 ile 60 ve üzerinde foneme sahiptir. Fonemler dilin en küçük ses birimleri iken morfemler ise dildeki en küçük anlam birimlerini yaratan bir veya daha fazla fonemden oluşmuş zincirlerdir. Örneğin İngilizce’de, -re bir hece olarak rewrite ya da repay kelimelerine “tekrar yapmak” anlamına gelen manalar eklemektedir.. Sentaks(sözdizimi), cümle oluşturmamızı sağlayan dile ait kurallar kümesidir. Her dil farklı sentaksa sahiptir. Örneğin İngilizce’nin sentaksı , her cümlenin sıfat ve zarflarla değiştirilmiş isim ve fiile sahip olmasıdır. Kelimeler sabit anlamlara sahip değillerdir ve konuşulan dilin bağlamsal fonksiyonuna göre yorumlanabilirler. Bağlamsal bilgi yani dili çevreleyen bilgi bize yorum yapmamızda yardım eder.
Dilin Biyolojisi ve Gelişimi
139
