Karşılaştırmalı Psikoloji - Kitap

3.Aşama Bitkinlik: Bu aşamada , vücut ,enerji rezervlerini ve bağışıklığı tüketir. Kan şekeri seviyesi azalarak düşük stres direncine, fiziksel yorgunluğa, hastalığa ve çöküntüye neden olur. Organlar işlev bozukluğu göstererek ölüme bile gidecek rahatsızlıklara yol açarlar..

Stres deneyimi hem otonom sinir sisteminin sempatik bölümünde genel uyarılmayı hem de HPA ekseni yoluyla fizyolojik sistemdeki değişiklikleri arttırır. HPA ekseni hipotalamus, hipofiz ve adrenalin bezleri arasındaki ilişkileri içine alan strese verilen psikolojik tepkidir. HPA tepkisi, hipotalamus ,hipofiz bezini idare eden ACTH hormonunu serbest bıraktığı zaman başlar. ACTH, adrenalin bezinin salgıladığı efinefrin, norefinefrin ve kortizol( kanda şekeri serbest bırakarak vücudun tehdide tepki vermesini sağlayan stres hormonu) gibi hormonları idare eder. İlk uyarılmaya eşlik eden stres , tehlikeli olaylara tepki vermemizi sağladığı için oldukça uyumludur. Ancak stres uzadığında, bunun fiziksel sağlığımıza, negatif etkileri olur. Stres uzun süreli olduğunda, HPA ekseni, aktif kalır ve adrenal bezleri kortizol üretmeye devam eder. Artan kortizol üretimi ise bitkinliğe ve depresyona neden olacak şekilde stres mekanizmasını bozar.

Kalp hastalıklarına en çok katkı sağlayan şey kronik strestir. Uzun dönemli stres, koroner sisteme iki ters etki yapar. Şöyle ki; stres, kalbin daha çok kan pompalamasına neden olurken bir taraftan da arterler yoluyla kanı idare eden kan damarlarının bu kabiliyetini azaltır (artan kortizol seviyesi arter duvarlarında plaklaşma yaratır). Artan kan akışı ve arter daralmasıyla oluşan artan kan basıncı kalp kaslarını yorarak kalp krizlerinde ve ölüme neden olur.

Günlük Hayatımızdaki Stresler Thomas Holmes ve Richard Rahe günlük hayatımızda strese yol açacak olaylar için bir ölçü tasarlamıştır. Buna göre eşin kaybından başlayarak, boşanmayla , işten kovulmayla , emeklilikle ve benzer unsurlarla devam edip küçük kanunsuzluklarla noktalanan olaylar belirlenmiş ve bunlar 1-100’e kadar puanlarla değerlendirilmiştir. Değerlendirme sonucunda çıkan rakam 150’den az ise stres bağlantılı bir hastalığa yakalanma oranı yüzde 30 iken, rakam 300’ün üstüne çıktığında bu oran yüzde 80’e ulaşmıştır.

Bu çalışma göstermiştir ki stres, küçük büyük fark etmeksizin birçok olay sonrasında oluşabilmekte ve insan hayatını etkileyebilmektedir.

151