Dopamine: Dopamin beynin ödül sistemi tarafından serbest bırakıldığında zevk duyguları üretir. Şizofreni dopamin artışı, Parkinson ise dopamin azlığı ile bağlantılıdır. Endorfin: Kuvvetli egzersiz ve orgazm gibi davranışlara tepki olarak ortaya çıkar. Endorfinler doğal ağrı kesicilerdir. GABA(gamma-aminobutric asit): Beyindeki ana kısıtlayıcı nöroileticidir. GABA eksikliği titreme ve nöbet gibi istemsiz motor eylemlere neden olabilir. Düşük değerlerdeki GABA anksiyete üretebilir. Glutamat: Beyin sinaplarının yüzde doksanında salınan en bilinen nöroileticidir. Fazla glutamat aşırı uyarılma, migren ve nöbetlere sebep olabilir. Serotonin: Ruh hali, uyku, iştah ve saldırganlık gibi birçok fonksiyonla ilgilidir. Düşük değerlerdeki serotonin depresyona sebebiyet verebilir.
ANAHTAR BİLGİLER -Merkezi sinir sistemi, beyin ve omuriliği oluşturan nöronlar topluluğudur. -Periferal sinir sistemi, deri, kas ve bezlerle merkezi sinir sistemi arasında bağlantı kuran nöronlar topluluğudur. -Nöronlar, sinir sisteminden bulunan ve bilgi ileten özel hücrelerdir. Nöronlar, soma, dendrit ve aksonları içinde barındırır. - Bazı aksonlar myelin zarı diye bilinen yağlı bir katman ile kaplıdır ki bu zar, hem kısıtlamaya hem de elektriksel sinyallerin daha hızlı iletimine izin verir. - Dendrit, nöronlar dan gelen bilgileri alıp somaya elektriksel uyarımlar gönderen ağaç dalları benzeri bir uzantıdır. -Akson, somadan terminal düğmelere bilgi aktaran uzun bir liftir. - Nöroiletici, nöronlar arasında ve sinapslar boyunca sinyal ileten bir kimyasaldır -Birçok nöroiletici idrak, bellek ve davranışı etkilemek için beraber faaliyet gösterirler.
44
