Karşılaştırmalı Psikoloji - Kitap

Kulak Nesnelerin titreşmesi (ses telleri veya gitar teleri) hava moleküllerinin birbiriyle çarpışmasına neden olarak ses dalgalarını üretir.

Işık dalgalarının aksine ses dalgaları hava,su veya metal gibi araçlarla taşınır . Işık dalgalarında olduğu gibi ses dalgalarının da dalga boyu ve genliğini tespit edilebilir. Ses dalgasının dalga boyu(frekans olarak da bilinir) perde algımızı belirleyen ve saniyede ulaşan dalga sayılarını ölçen rakamlar üzerinden açıklanır.

Uzun ses dalgaları düşük frekanslıdır ve alçak perde üretirler. Kısa ses dalgaları ise yüksek frekans ve yüksek perde üretirler.

Genlik ya da ses dalgası yüksekliği , sesin ne kadar enerji içerdiğini ve gürültü olarak nasıl algılandığını belirler. Daha geniş dalgalar daha yüksek algılanır.

Gürültü , göreceli ses yüksekliği birimi yani desibel ile ölçülür. Sıfır desibel, duymak için kesin bir eşiktir ve bunun altı bir değer duymamıza engeldir.

Duyum, kulağın dış kısmından görünür olan kulak kepçesinde başlar. Huni şeklindeki bu yapıyla ses dalgaları ses kanalının içine doğru akar. Kanalın sonunda ses dalgaları kulak zarına çarpar. Ortaya çıkan titreşim, küçük kemikler yoluyla ( çekiç,örs ve üzengi) orta kulağa ,( kokleaya) yani iç kulakta yer alan salyangoz şeklindeki sıvı dolu tüpe iletilir. Koklea yaklaşık 16000 kıl hücresi içerir. Kıl hücrelerinin her biri kendi ucunda cilia(kirpik, tüy) denen lif demetlerine sahiptir. Cilia(kirpik, tüy) tek bir atomun genişliğini zorlayacak bir hareketi tespit edecek kadar duyarlıdır.

Gürültü, titreşen kıl hücreleri sayısı ile belirlenmesine rağmen perdeleri tespit etmek için iki farklı mekanizma kullanılır. Duymaya ait frekans teorisi demektedir ki ses perdesi ne olursa olsun, frekansa karşılık gelen sinir uyarıları işitme sinirine gönderilecektir. Ama önemli olan sadece frekans değildir. Konum da çok önemlidir. Koklea , belli bir bölgedeki bilgiyi, gelen sesle daha aktive olmuş kendi içindeki bilgiyle değiştirir. Duymanın yeri teorisine göre kokleanın farklı alanları farklı frekanslara tepki verir. Yüksek tonlar , kokleanın girişine yakın yerleri uyarır. Düşük tonlar ise kokleanın ucundaki alanları hareketlendirir.

Eğer ses sol tarafta oluşursa sol kulak sesi sağa kulağa göre daha yakın algılar ve sesin yoğun şekilde alınmasından dolayı sesin yerini belirlemek mümkün olur.

Duyma Kayıpları 63