Energie
Nederland brandt zich lelijk aan het gas raken, het haar sterke positie als gashandelaar kan handhaven.
Op 21 januari overhandigde voorzitter Adri Bom-Lemstra van Glastuinbouw Nederland namens de hele sector een brandbrief in Den Haag aan de bij de energiecrisis betrokken minister. Hier op de rug: Rob Jetten van Klimaat en Energie
Een overeenkomst met Rusland in 2002 is hier belangrijk voor, zo laat Andere Tijden in een documentaire van een half uur zien. In de documentaire zit een fragment uit het NOS Journaal waarin premier Balkenende en de Russische president Poetin te zien zijn. Zij komen een contract van twintig jaar overeen tussen het Nederlandse gasbedrijf Gasunie en het Russische Gazprom. Nederland gaat ‘goedkoop’ Russisch gas inkopen en Rusland kan door levering van gas in de zomer haar transportsystemen goed benutten in tijden waarin de gasvraag doorgaans laag is. Een win-winsituatie.
HOE IS DE CRISIS ONTSTAAN? Een contract met Rusland voor twintig jaar. Dat geeft zekerheid. Tot het contract Lange tijd waren telers gewend aan een aardgasprijs van om en afloopt. Dat is nu het geval. Wil Nederland nabij de 20 eurocent per kuub. Tot april 2021. Toen begon de gasprijs opnieuw Russisch gas, dan moet daarover worden gepraat. Op het journaal is het nog op te lopen. Eerst voorzichtig en zonder dat er direct overal en door niet geweest. Rutte handenschuddend iedereen acht op werd geslagen, maar in september gingen alsnog met Poetin hebben we nog niet gezien. overal de alarmbellen af. Een gascrisis en daarmee een energiecrisis is Het zijn gevoelige zaken. De politieke verhoudingen tussen Nederland en Rusland geboren. Dat roept vragen op. Hoe heeft het zover kunnen komen? zijn ondertussen ook niet meer zoals het Maar voor de teler wiens energierekening de spuitgaten uitloopt in 2002 was. Rusland gebruikt haar gasmisschien nog wel belangrijker, wat nu? leveringen als politiek drukmiddel. In de uitzending van Andere Tijden zit een fragEEN STUKJE GESCHIEDENIS De gashandel blijkt een lucratieve handel. ment uit weer een andere editie van het Voor een antwoord op deze vragen gaan Dusdanig lucratief dat Nederland, noem NOS Journaal waarin een Gazpromdirecwe eerst terug in de tijd. Terug naar 1959. het een resultaat van onze veelgeprezen teur laat zien hoe hij met één simpele druk Toen kwam voor het eerst gas omhoog, in handelsgeest, ook kans ziet om gas in te op de knop, of draai aan de kraan zo u wilt, de provincie Groningen. De gasbel waarop kopen en weer door te verkopen. Zoals de gastoevoer stopt. Die directeur van het ‘we’ leven blijkt met de jaren alsmaar gro- Nederland al jarenlang een groot door- staatsbedrijf kennen wij hier niet, maar ter te zijn. Nederland verdient er al snel voerland voor groenten en fruit is, zo zijn Poetin, president van het land, zeker wel. goud geld mee, zeker als in de jaren zestig wij dat eigenlijk ook voor gas. In dit geval De afgelopen maanden ging de wijzende de levering naar het buitenland op gang verdienen we alleen geen geld aan toma- vinger daarom ook gretig zijn kant op, al komt. Duitsland is in 1964 het eerste land ten en met ‘dozen schuiven’, maar aan gas. krijgen wij ook uit bijvoorbeeld Noorwedat laagcalorisch Gronings aardgas ont- Met de handel in eigen en andermans gas gen en de Verenigde Staten gas. vangt. Andere landen volgen snel. Leve- wil Nederland er al vroeg voor zorgen dat, ringscontracten worden gesloten. mocht de gasbel onder Groningen ooit op Het is echter niet alleen Poetin of Rusland waar het om draait. Ook Nederland zelf heeft beleidskeuzes gemaakt. Keuzes die nu onder meer door Glastuinbouw Nederland als belangenbehartiger van het overgrote deel van de Nederlandse glastuinders als ‘gevaarlijk’ worden bestempeld. En niet door hen alleen. Aan alle kanten is er nu kritiek op het beleid. Een belangrijk politiek besluit dat is genomen, gaat over Groningen. 2019 is hier een sleuteljaar. In Overzicht van de Nederlandse gaswinning in het Gronings gasveld via de Nederlandse Aardolie Maatschappij. 1976-1977 leverde de meeste productie op.
92
AGF Primeur 1 • 2022
